طراحی سوال نظام تربیتی | زهرا دبیرزاده

۱. منظور از ظاهر چیست؟ منظور همه ی امور مشهودی است که از انسان سر می زند و مظهر آن بدن است .

۲. مراد از باطن چیست؟ منظور شئونی است که قابل مشاهده نیست همچون فکر و نیت .

۳. ویژگی تاثیر ظاهر بر باطن در کلام خداوند چیست؟ هنگامیکه خداوند می فرماید اگر مرا نخوانید ، به شما عنایتی نخواهم کرد و هنگامیکه می فرماید باید مرا به زبان و لفظ بخوانید (نه تنها با دل) و هنگامیکه می فرماید به وقت خواندن من ، مستی از سر بیرون کنید تا بار این لفظ ها را بچینید ، اشعار به همین ویژگی تاثیر ظاهر بر باطن است .

۴. تاثیر ظاهر بر باطن چگونه است؟ نقش زنی ظاهر بر باطن ، اختصاصی به ظواهر پسندیده ندارد،هرگاه رفتار یا گفتاری مذموم نیز بر جوارح آدمی نمودار شود،آهنگی باطنی خواهد انگیخت . از این رو لقمان به فرزندش توصیه کرد که به هنگام راه رفتن ، با تفرعن بر زمین گام مزن . تفرعن نقش است ،اما حاصل آن فرعونی شدن است .

۵. یکی از اصول و قواعد که در تربیت انسان مهم است چیست؟ ظاهرسازی

۶. ظاهرسازی چه موقع مذموم و چه موقع نیکوست؟ ظاهرسازی هنگامی مذموم است که متوجه به مردم و مایه خودنمایی باشد. اما در غیر این صورت ظاهرسازی ، متوجه به درون و مایه تحول باطن خواهد شد .

۷. طبق اصل تغییر ظاهر ، تغییر و تحول در باطن فرد حاصل چه کاری است؟ بنابر این اصل هرگاه بخواهیم تغییر و تحولی در باطن کسی پدید آوریم باید در ظاهر او به دست کاری بپردازیم، یا این امکان را برای خود او فراهم کنیم. به عبارت دیگر اگر نگاه کردن ، سخن گفتن، سکوت کردن ،گوش کردن و ... به گونه ای مطلوب تنظیم شوند ، احساسات ، افکار و تصمیم گیری های معین و مطلوبی را در درون خواهد انگیخت .

۸. سخن امام صادق درباره پیامبر در باب تغییر آفرینی در ظاهر را بیان کنید؟ رسول خدا (ص) شیوه اش این بود که همچون بندگان غذا می خورد و به هیئت بندگان می نشست و این به سبب فروتنی نسبت به خداوند تبارک و تعالی بود.

۹. روش های تربیتی چه کارکردی دارند؟ روش های تربیتی باید فنونی را در اختیار بگذارند که بتوان توسط تغییر و تدبیر ظواهر فرد، حالات باطنی مطلوب را در وی به وجود آورد، و حالات نامطلوب را از بین ببرد.

۱۰. روش های تربیتی را نام ببرید؟ روش تلقین به نفس _ روش تحمیل به نفس

زهرا دبیرزاده

طراحی سوال نظام تربیتی | یاسمن مزمونی و فاطمه محمد‌طاهرپور

سوالات فصل چهارم مبنای سوم

1.چگونه لایه ای زیرین درباطن انسان شکل می‌گیرد؟ اعمال ورفتارهاوافکاز ونیت ها درتاثیر وتاثر پیوسته ومستمر خود حاصلی به بار می آورند که به تدریج و اعماق درون نشست می کند و رفته رفته بارسوب بیشتر سخت می‌شود بدین گونه لایه ای زیرین درباطن انسان شکل می‌گیرد.

2.مقصوداز ((ریّن))چیست؟غشای مسلط وسرسخت است.

3.درایه ی((کلا بل ران علی قلوبهم ماکانوا یکسبون)) منظور از آنچه درپی کسب آن بودند چیست؟ هم افعال هم افکار ونیت ها است که همه از ویژگی پیوستگی واستمرار برخوردار بوده اند.

4.باظهور سختی چه شکل وطرحی درضمیرانسان پدیدارمیشود؟ توضیح دهید. شاکله_شاکله درعین حال که شکل است مشکّل هم هست یعنی به ظاهر و لایه ی رویین باطن شکل می‌دهد به عبارت دیگر رفتار، اداراک و احساس آدمی راقالب می‌زند.

5.قران درمورد مؤمنان وظالمان چه می فرماید؟ هریک برپایه ی شاکله ی خود عمل می‌کند.

6.زینت یابی چیست؟ از حد عملی صوری و خلق الساعه بالاتراست و با وضعیتی شخصیتی و نفسانی عمیقا مرتبط وهمسو است.

7.جمله (چیزی برای کسی زینت داده شده) به چه معناست؟ به آین معنا که اون وضعیتی یافته که آن چیز برای اوجلوه ی ویژه ای دارد و نسبت به چیزهای دیگر برای او برجسته تر ومشخص تر ونیز جذاب تر گردیده است.

8.اراسته و مزیّن دیدن درمورد چه کسانی صادق است؟ هم درمورد کسانی صادق است که شاکله ای منحط دارند وهم آنها که از شاکله ای متعالی برخوردارند.

9.کسانی که شاکله ای منحط دارند عمل زشت خود را چگونه می‌بینند؟ زیبا می‌بینند و به جای احساس ناراحتی، فرح وانبساط درخود می یابد.

10.کسانی که از شاکله ای متعالی برخوردارند اعمال خود را چگونه می‌بینند؟ آنها هم زیبایی می‌بینند واز اعمال مقابل آن احساس کراهت وشهامت می‌کنند.

11.اصل مداومت و محافظت برعمل ناظر به کدام خصیصه ای از انسان است؟ ظهور تدریجی شاکله

12.ویژگی های بارز شاکله را بنویسید؟استواری و پایداری، احاطه آن بر فکر، احساس، نیت و اراده و اعمال و رفتار آدمی.

13.مداومت و محافظت ناظر به چیست؟ مداومت ناظربه کمیت و محافظت ناظربه کیفیت عمل است.

14.چه عواملی درکنارهم تامین کننده تاثیر و تاثر مستمر ظاهزو باطن است؟ چرا؟ مداومت و محافظت. زیرا مداومت برعمل اعضا و جوارح بدن را پیوسته به  کار می‌دارد و مراقبت هشیاری و توجه را نسبت به ضوابط ظاهری و باطنی فراهم می آورد.

15.چراهمراهی مداومت و محافظت سازنده ی عادات سطحی و خشک است و محافظت بدون مداومت اصلا سازنده نیست.

16.ارتباط با خدا از طریق نماز چه هنگامی انسان را استوار می‌کند؟ هنگامی که دو خصیصه مهم یهنی مداومت ومحافظت را دارا باشد.

17.روش های تربیتی را نام ببرید؟ فریضه سازی، محاسبه نفس

18.فریضه یعنی چه؟ یعنی حکمی که انجام آن واجب است و به هیچ وجه تعطیل بردارنیست.

19.فریضه سازی درتربیت تضمین کننده چیست؟ چرا؟ تضمین کننده محافظت و مداومت است زیرا فریضه امری است که به هرحال باید انجام پذیرد وانجام پذیرفتن آن بسته به فراهم آوردن شرایطی است که درمورد آن خواسته شده است.

20.الزامی بودن احکام به چه گونه است؟ به این گونه است که اگر فرد دستورالعمل معینی رادر موعد مقرر آن به انجام نرساند ضرورت و وجوب آن کاسته نمی‌شود بنابراین دروقت دیگر باید به عمل درآید.

21.محاسبه نفس چیست؟ عبارت از ارزیابی اعمال و نیت های پنهان درآن ها.

22.درمحاسبه خویش ملاک ها چیست؟ آن است که اعمال، مبتنی بر تقوا وانگیزه ی تقرب به  خدا باشد. ملاک دیگر دوام عمل ونیل آن به غایت است.

23.درمحاسبه خویش چه اعمالی را می‌توان به حساب آورد؟ اعمالی راکه پایان گرفته باشد نه اینکه آغاز شده باشد.

*فاطمه محمدطاهرپور

*یاسمن مزمونی

طراحی سوال نظام تربیتی | زهرا خاکی

فصل سوم اهداف تربیتی :👇🏻

۱_ مهمترین واژه های قرآن که وضعیت نهایی و اهداف را نشان میدهند؟

همچنین رابطه بین این کلمات و اهدافی که بیان میکنند چیست؟

پاسخ: مهم ترین واژه هایی که وضعیت های نهایی یا اهداف را نشان میدهند به شرح زیر هستند (کلمات دیگری نیز وجود دارد که چون قابل بازگشت به یکی از این واژه ها است از ذکر آنها خودداری می کنیم) :

رشد، طهارت ، حیات طیّبه ، هدایت ، عبادت ، عبادت ، تقوی ، قرب ، رضوان ، اقامه قسط ، فلاح ، تفکّر و تعقّل ، استقلال و عزّت جامعه ی اسلامی ، تعاون ، تزکیه و تهذیب و صحت ، قوّت و نظافت.

میان این کلمات و میان اهدافی که این کلمات بیان می کنند ، دو گونه ارتباط برقرار است : ارتباط طولی و ارتباط عرضی .

۲_ اهداف غایی و اهداف واسطی را تعریف کنید با ذکر مثال؟

پاسخ: اهدافی که درطول (وبالای) اهداف دیگر قرار می گیرند *اهداف غایی* و اهدافی که در عرض هم واقع می شوند *اهداف واسطی*.

هریک به شأن خاصی از شوؤن انسان ناظر است. لذا این موارد ، اهداف واسطی را نشان می دهند : صحّت ، قوّت و نظافت (شأن جسمی) ، تفکّر و تعقّل (شأن فکری) ، تزکیه و تهذیب (شأن اخلاقی) ، اقامه ی قسط (شأن اقتصادی) ، تعاون (شأن اجتماعی) ، استقلال و عزّت جامعه ی اسلامی (شأن سیاسی) .

اختصاص به شأن معینی ندارند، بلکه همه شوؤن آدمی را در پوشش خود می گیرند ، اهداف غایی محسوب میشوند : هدایت و رشد ، طهارت و حیات طیّبه ، تقوی ، قرب و رضوان و عبادت.

۳_ هدایت در ارتباط با انسان دارای چند مرحله است؟ توضیح دهید.

پاسخ: درارتباط با انسان ، هدایت در دو مرحله انجام میپذیرد. درنخستین مرحله، هدایت به معنای *نمودن* راه است. در این نوع هدایت ، شامل هدایت رسولان و هدایت فطری خواهد بود؛ زیرا هر دو ، *نمودن* راه انجام میپذیرد.

در نوع دیگر از هدایت، تنها *نمودن* راه درنظر نیست، بلکه پیمودن آن مطمح نظر است. هادی در این معنا، کسی نیست که راه را نشان دهد، بلکه کسی است که راه را برود و هدایت شونده را به دنبال خود ببرد (ایصال الی المطلوب).

۴_ هدایت به عنوان هدف غایی در قرآن معادل چه واژه ای است؟ در مقابل آن چه واژه ای قرار دارد؟

پاسخ: معادل واژه ی رشد است و مقابل آن غَیّ (گمراهی) است.

۵_ ............. و ............. دو وصف وجودی برای اشیا است که آن ها را از حیث آن که موجب رغبت انسان یا کراهت اون باشد، مورد توجه قرار میدهد؟

پاسخ: طهارت و نجاست

۶_ طهارت کبری چیست؟

پاسخ: اصل توحید

۷_ طهارت چه زمانی یک هدف غایی در تربیت اسلامی است؟

پاسخ: در اسلام اصل توحید، طهارت کبری معرفی شده و اگر کسی به خدا شرک بورزد ، طهارت وجودی خویش را از دست داده است. همچنین سایر معارف و مسائل اخلاقی و احکام ، طهارات محسوب میشوند و به هر میزان نسبت به آن ها التزام وجود داشته باشد ، طهارت بیشتری در انسان حاصل می شود. طهارت به این معنای وسیع که شامل اعتقادات و اخلاق و اعمال می شود ، یک هدف غایی در تربیت اسلامی است.

زهرا خاکی