برنامه ریزی ویژه(Sectional planning):برنامه ریزی ویژه که می تواند برای اهداف ویژه یا حیطه های معین باشد مانند برنامه ریزی درسی تربیت استاد دانشگاه ، تربیت دبیر و یا برنامه ریزی درسی برای آموزش زنان . بدون شک ، بازده نهائی برنامه ریزی ، تغییرات پیش بینی شده در رفتار و نیز توانا ساختن معلمان در اثر گذاشتن روی این تغییرات مورد نظراست.فیوضات، یحیی .(1388). مبانی برنامه ریزی آموزشی. چاپ : بیست و یکم، تهران :ویرایش.
مبانی برنامه ریزی درسی(Fundamentals of Curriculum Planning):مبانی برنامه ریزی درسی یعنی ارزش ها، سنتها، عوامل و نیروهایی که بر کمیت و کیفیت فعالیت ها و تجربیات یادگیری یادگیرنده ها که در مدرسه کسب می نمایند.جعفری ثانی ، حسین.(1382). مقدمات و مبانی برنامه ریزی آموزشی و درسی. چاپ : اول . مشهد: نیکونشر
برنامه ریزی کلی(General planning):این برنامه ریزی, بیشتر به منظور رسیدن به هدف های کلی و عمومی اقتصادی و اجتماعی انجام می گیرد. مثلاً, برنامه ریزی در زمینه*ی ارتقاء رشد اقتصادی یا صادرات و مبادلات بازرگانی یک کشور را, می توان یک برنامه*ریزی کلی دانست.
سایت:https//:www.shahrsazionline.com
برنامه ریزی بخشی(Sectional planning):
این نوع برنامه ریزی, بیشتر در بخش های مختلف تولیدی و اجتماعی صورت می*گیرد. مانند: برنامه ریزی در بهداشت, ساختمان, کشاورزی, مخابرات و مانند آن.
سایت:https//:wwwshahrsezionlin.com
فعالیت هدفدار(Targeted activity): «منظور از فعالیت هدفدار آن دسته از فعالیت‌هایی است که از نگاه معلم و دانش‌آموز دارای هدف باشد و دانش‌آموز هدف‌مند بودن آن را به خوبی حس کند. این فعالیت‌ها باید برای به تحرک واداشتن دانش‌آموزان و درگیرکردن آنها با خود به اندازه کافی غنی باشند و به گونه‌ای طراحی شوند که تعهد و التزام لازم را در دانش‌آموزان، برای انجام و تکمیل آنها به وجود آورند.قاسمی محمد حسام،(فصل نامه رشد آموزش ریاضی)،شماره۱۲۰
هدایت(Guide):هدایت، شناختن درست و صحیح هدف ، انتخاب راه و طریق صحیح برای رسیدن به هدف و پایداری در مسیر است.پژوهشکده باقرالعلوم علیه السلام، برگرفته از مقاله «هدایت»
رفتار(Treatment):رفتار پاسخی است که ارگانیسم به انگیزه بیرونی می‌دهد. به بیان دیگر رفتار واکنشی است که در برابر یک عمل یا کنش بیرونی از موجود زنده سر می‌زند.زمینه روانشناسی هیلگارد-جلد اول-اتکینسون-ترجمه براهنی و همکاران-تهران-نش رشد-۱۳۸۱
تغییر(Change):تغییر، تبدیل یک وضعیت ایستا به وضعیت ایستای دیگر نیست که منجر به اتفاقات آنی شود، بلکه تغییر ماهیتا وضعیتی همیشگی، پیوسته، ناپیدا و جبری است که ذره‌ذره در حال اتفاق افتادن است، شدن از لحظه‌ای به لحظه دیگر.روزنامه صبح ایران،شماره روزنامه:۴۷۸۶،تاریخ چاپ:۱۳۹۸/۱۰/۴
نظارت و کنترل(Monitoring and control):فرایندی هست که باید ها را با هست ها،مطلوب ها را با موجود ها و پیشبینی ها را با عملکرد ها مقایسه میکند و تصویر روشنی از اختلاف و تشابه بین این دو گروه از عوامل را در اختیار مسئولان و مدیران سازمان قرار می دهد.استونر.جیمزفریمن.ادوارد.مدیریت رفتار سازمانی(جلد سوم:رهبری و کنترل).
فرهنگ سازمانی(Creativity):یک الگویی از مفروضات بنیادی است که اعضای گروه برای حل مسائل مربوط به تطابق با محیط خارجی و تکامل داخلی آن را یاد می‌گیرند و چنان خوب عمل میکند که معتبر شناخته شده، سپس به‌صورت یک روش صحیح برای درک، اندیشه و احساس کردن در رابطه با حل مسائل سازمان به اعضای جدید آموخته میشود. (آرجریس کریس)،وبسایت شخصی دکتر حسن بنیانیان،تاریخ انتشار:۱۳۹۸/۲/۱۱
خلاقیت(Creativity): «خلاقیت، ترکیبی است از قدرت ابتکار، انعطاف پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یادگیرنده را قادر می سازد خارج از نتایج تفکر نامعقول، به نتایج متفاوت و مولد بیندیشد که حاصل آن، رضایت شخصی و احتمالاً خوشنودی دیگران خواهد بود».. علی شریعتمداری، روان شناسی تربیتی، انتشارات امیرکبیر، ص 409.
تشویق(Encouragement):فرآیند تشویق سیستم انگیزشی فرد را تحریک میکند و احساس خوشایندی در او بوجود می‌آید. بر مبنای نظریات یادگیری مربوط به شرطی سازی ، اگر این احساس خوشایند با رفتار انجام گرفته پیوند بخورد، در موقعیتهای بعدی فرد را وادار به انجام رفتار مورد نظر خواهد کرد.سایت:.daneshnameh.roshd.ir
تعهد(Target):تعهد یعنی خود را دربست و تمام و کمال در اختیار هدف زندگی گذاشتن. یعنی توجه به مقصودی که برای زندگی در نظر گرفته‌ایم و نترسیدن از شرایطی که در مقابلمان قرار می‌گیرد. سایت:alamto.com
هدف(Target):هدف یک نیاز یا یک خواسته ای است که برنامه اجرایی داشته باشد.سایت:modirehadaf.com
ارزیابی(appraisement):ارزیابی عبارتست از فراگرد تشخیص حیطه های تصمیم گیری مورد نظر ، انتخاب نوع اطلاعات متناسب و گردآوری و تخلیص و تحلیل به منظور تهیه گزارش مناسب برای تصمیم گیری.( مشایخ 1373 ،11 ) از دیدگاه ماروین الکین.rah.ir
انجمن(Association):انجمن به دسته‌ای از مردم گویند که در جایی گرد آمده باشند یا مکان این گرد آمدن که برای کنکاش یا امر دیگر صورت گیرد. گاهی نام‌های گروه، فوج، مجمع، مجلس هم همین معنی را می‌دهد.مهم‌ترین عاملی که باعث اختلاف معنای انجمن با یک گروه یا دسته از مردم میشود داشتن هدف مشترک است.
فرهنگ فارسی عمید، تعریف انجمن
ماهنامه آموزشی - خبری کاما، سال دوم، شماره سوم، اردیبهشت ۱۳۸۰خ
تجربه(Experience):آزمودگی در مفهوم عمومی به همه مهارت‌ها و دانسته ها، از برخی پدیده‌ها و موضوعات که ناشی از برخورد با آن موضوع و درگیری با آن پدیده در خلال دورانی معین است،اطلاق می شود میشود.سایت:fa.m.wikipedia.or
راهنمایی(Tips):«راهنمایی ، جریانی است که به فرد کمک می کند تا خود و جهان خودش را بشناسد».شرتزرواستون(۱۹۷۱)،کتاب اصول راهنمایی
اهداف کلی(Minor goals):آشناکردن فراگیران با طراحى منظم آموزشی. همان‌گونه که ملاحظه مى‌شود، هدف حالتى گنگ و مبهم را دارا است. آب سالان زاده سعید،سایت:gold_school.blogfa.com
اهداف جزئی(Minor goals):اهداف جزئى از آن نظر مورد استفاده و بهره‌بردارى قرار مى‌گیرند که اهداف کلى به خودى خود و به دلیل مبهم و کلى بودنشان نمى‌توانند به‌راحتى مورد استفاده قرار گیرند. بنابراین لازم است اهداف کلى را به اجزاى کوچکتر و خردترى که همان اهداف جزئى هستند تقسیم نمود تا با صراحتى که در آنها مطرح است آموزش را قابل اجرا نمود.سایت:vista.ir
ارزشیابی(assessment): بی بای ( Beeby) : ارزشیابی را فراگرد جمع آوری و تفسیر منظم شواهدی که در نهایت به قضاوت ارزشیابی نظر به این که به اقدام شخصی بیانجامد ، می داند. ابعاد این تعریف : جمع آوری شواهد ، تفسیر ، قضاوت و تصمیم گیری است. ( شیرازی ، علی ،ص 236)
اموزش غیر رسمی(Informal education):آموزشهای غیررسمی عبارت است از تحصیلات حرفه ای و تخصصی که هدف آن مشخص ونتایج آن در مدت زمان نسبا کوتاهی قابل حصول باشد . در این راستا ونبلز، آ موزش مداوم را « کلیه فرصتهای یادگیری که پس از اتمام تحصیلات اجباری پیش می‌آید و از آن استفاده می‌گردد»، ، می داند. ( جارویس، پیتر، ص28)
یادگیری سیار(Mobile learning):یادگیری سیار نقطه تلاقی وسایل کامپیوتری سیار و یادگیری الکترونیکی است. این یادگیری باعث میشود تا شما در هر زمان که بخواهید به منابع دسترسی پیدا کنید. ظرفیت جستجوی بالا، تعاملات غنی، حمایت قوی از یادگیری مؤثر و ارزیابی مبتنی بر عملکرد، از ویژگی‌های دیگر یادگیری سیار است. به عبارتی یادگیری سیار، یادگیری الکترونیکی است که مستقل از زمان، مکان و فضاست.کلارک کوین(۲۰۰۰)
برنامه درسی(Curriculum):برنامهٔ درسی به شناخت، پیشبینی، سازماندهی و شکل دادن فعالیت‌های آموزشی و پرورشی در حیطهٔ یادگیری یادگیرندگان گفته میشود. فهم برنامه درسی شاخه‌ای از علوم تربیتی است. برنامه‌ریزی درسی یکی از مهم‌ترین شاخه‌های مطالعات برنامه درسی است که به «تدوین، اجرا و ارزشیابی» برنامه درسی می‌پردازد.ملکی، حسن، برنامه‌ریزی درسی (راهنمای عمل)، انتشارات مدرسه، ۱۳۸۶. (ص ۲۵–۲۰)
برنامه ریزی راهبردی(Strategic planning):برنامه‌ریزی راهبردی- استراتژیک- فرایندی است سازمانی برای تعریف راهبرد سازمان و تصمیم‌گیری برای چگونگی یافتن منابع مورد نیاز برای رسیدن به مقصود استراتژی، صورت می‌گیرد. این فرایند افراد و منابع را نیز شامل میشود.. احمدی، حسین (۱۳۷۷). «برنامه‌ریزی استراتژیک و کاربرد آن». تهران: کانون فرهنگی انتشارات سایه‌نما
برنامه ریزی غیر تکنیکی(Non-technical planning): یعنی افرادی که به «ذهنیّت»، «شخصی بودن»، «ذوقی بودن»، «اکتشافی بودن» تأکید می‌کنند. آنان به محصول و تولید برنامه توجه ندارند بلکه به یادگیرنده و یادگیری از طریق رویکردهای «فعالیت ـ مدار» تأکید می‌نمایند.جعفرزاده ذبیح الله سایت:http://phdjafarzadeh.blogfa.com/
برنامه ریزی تکنیکی(Technical planning): رویکرد تکنیکی علمی : در یک گروه افرادی هستند، که اعتقاد دارند می‌توان هدفهای تعلیم و تربیت را تعیین کرد، به دقت بیان نمود و به شیوه خطی آنها را تحقق بخشید. این گروه رویکرد تکنیکی علمی به برنامه‌ریزی درسی دارند.جعفرزاده ذبیح الله سایت:http://phdjafarzadeh.blogfa.com/
برنامه ریزی فراکلان(Fraud planning):– برنامه های بلند مدت و میان مدت که توسط سازمانهای بین المللی مانند یونسکو و سازمانهای منطقه ای مانند ایسسکو طراحی وتهیه می شود. بیشتر کشورهای جهان در زمینه برخی از مسائل دارای اهداف مشترکی هستند جهت رسیدن به اهداف مشترک و تحقق این اهداف نیاز به همفکری وهمکاری و برنامه ریزی درسطح سازمانهای بین المللی می باشد.ابراهیمی رحیم(۱۳۹۱)سایت:rahim_ebrahim.blogfa.com
برنامه ریزی خرد(Fraud planning):شاگردان دوره های مختلف تحصیلی برای رسیدن به هدفهای یادگیری باید دانش ها ، مهارت ها ، نگرش ها و تخصصهایی کسب کنند.این موارد که ابعاد مختلف یادگیری را شکل می دهند ، در سطح خرد برنامه ریزی تعیین می شود .همچنین در مورد فرایند یاددهی- یادگیری ، فرصتهای یادگیری ،شرایط موفقیت در هر دوره ، چگونگی ارزشیابی و مانند آنها در سطح خرد تصمیم گیری می شود .نتایج برنامه ریزی در سطح خرد ، محصول نامیده میشود.م.قزلباش(۱۳۹۱).
سایت:ghezelbash110.blogfa.com
برنامه ریزی عملیاتی(Operational Planning):شامل فعالیت ها و گام های ویژه ای جهت رسیدن به اهداف تعیین شده می باشد.شامل اقدامات تفصیلی برای رسیدن به اهداف است این نوع برنامه ریزی در سطح مدیریت های اجرایی مطرح است و با اهداف مشخص محدود و عینی سر و کار دارد.
سایت:https:/health.sbmu.ac.ir
یاسمن مزمونی
