1.آموزش وپرورش رسمی:formal education
متداول ترین آن آموزش مدرسه ای است-تقسیم بندی تحصیلات به سطوح مختلف مانند،پیش دبستانی،دبستانی، متوسطه و عالی-محتوای برنامه ها معمولا در قالب موضوعات درسی معینی ارائه می گردد-زمان شروع و پایان کلاس ها از قبل معلوم است.
2.اموزش و پرورش نیمه رسمی:semi_formal education
بیشتر بر مهارت آموزی توجه دارد-طول مدت تحصیل نسبت به رسمی کوتاه تر است-محل آموزش مکانی غیر از دبیرستان،مدرسه یا دانشگاه می تواند باشد-زمان شروع و پایان آموزش انعطاف پذیر است.
3. آموزش و پرورش غیر رسمی:informal education
از لحاظ مکان،محتوا،زمان،اهداف و روش آموزش با رسمی و نیمه رسمی تفاوت دارد-اهداف الزاما از قبل تعیین نمی شود-یادگیری در این نوع آموزش ها مادام العمر است و به برهه ی زمانی خاصی از حیات آدمی محدود نمی شود..
4.برنامه ریزی آموزشی کلان : macro educational planning
(شامل سازمان آموزشی، مدرسه و نظام آموزشی می باشد-منظور برنامه ریزی هایی است که برای اجرا در سطح ملی یا کشوری صورت می گیرد).
5.برنامه ریزی آموزشی فراکلان:extra macro educational planning
(برنامه های بلند مدت یا میان مدتی که به وسیله ی سازمان های بین المللی مانند یونسکو و سازمان های منطقه ای مانند ایسکو طراحی و تهیه می شوند،برنامه ریزی در سطح فراکلان تلقی می گردد).
6.برنامه ریزی آموزشی خُرد:small educational planning
(فرد یا گروه های کوچک،مانند مدیریت مدرسه یا مربیان را در بر می گیرد-حیطه ی فعالیت، شامل آ.پ یک منطقه،چند بخش یا چندین منطقه ی روستایی است).
7.برنامه ریزی آموزشی موسسه ای:institutional educational planning
(واحد برنامه ریزی،یک دانشگاه،یک دانشکده،یک مجتمع،یک دبیرستان یا یک مدرسه ابتدایی باشد)
8.اصل جامعیت:The principle of comprehensiveness
بنابه نظریه ی سیستم تئوری،خرده سیستم های درون سیتم کلی،همواره با هم در ارتباط اند و هر نوع تغییر در یکی از خرده سیستم های درون سازمان،تاثیر زیادی روی خرده سیستم های دیگر به جای خواهد گذاشت.
9.برنامه عمل :action plan
برنامه عمل نقشه ای است که اهداف کمی، کیفی، راهبردها، اولویت ها و راهکارهای اجرای برنامه ها را می‌نمایاند.
10.اصل مشارکت : the principle of participation
برنامه ریزی فرایندی است که مشارکت همگان را می طلب و همه ی کسانی که به نوعی در معرض نتایج برنامه ها قرار داردند،باید تا حدودی در این میان نقش داشته باشند.
11.اصل واقع بینی:the principle of realism
.براساس این اصل،برنامه ریزان باید اطلاعات دقیق درباره واقعیات اجتماعی،سیاسی،اقتصادی و فرهنگی و ...جامعه خود در اختیار داشته باشند و بر مبنای اطلاعات کسب شده فعالیت خود را آغاز کنند.
12.روش تصمیم گیری غیرفعال :inactive decision making method
پیروی از روند گذشته و تصمیم گیری های قبلی.
13.روش تصمیم گیری تکنوکراتیک:Technocratic decision-making method
(استفاده از روش هایی برنامه ریزی کلان)/(تقاضای اجتماعی،برنامه ریزی نیروی انسانی(نیازمندیهای نیروی انسانی،هزینه-فایده-ترکیبی)).
14.الگوی تعاملی: interactive pattern
1-برنامه ریزی را یک سلسله وسیله برای تحقق اهداف معین تلقی می کند.
2-دانش مورد نیاز برای برنامه ریزی عینی،افزایش پذیر است و در قالب عباراتی محدود قابل بیان است.
3-برنامه ریزی همراه با نمودارهای گردشی،جدول های نیروی کار،فرمول های هزینه-فایده و زبان فنی است.
15.الگوی توافقی: agreed pattern
1-آ.پ یک نظام انسانی باز به شمار می رود که در یک محیط اجتماعی قرار دارد.
• 2-تمایل بر این است که تصمیم گیری به شیوه ی غیر متمرکز انجام می پذیرد.
• 3-تغییر سازمان از پایین به بالا آغاز می شود.
16.تخصصی طلبی :specialization
درموضوع متخصص بوده و روش ها و ابزار های هر تحقیق از خودش باشد.
17.قابلیت تعمیم :generalizability
بتوان از نمونه ها یک حکم کلی بر سایر مواد استخراج نمود.
18.دقت طلبی:accuracy
رعایت تمام جزئیات و نادیده نگرفتن تغییرات ولو اندک.
19.واقعی بودن :being real
پرهیز از ذهن گرایی صرف و استفاده از تخیلات.
20.قاعده تجاهل :the rule of ignorance
دخالت ندادن ذهنیت ها و فرضیه ها در روند تحقیق.
21.سازمان صف :queue organization
به طور مستقیم به ارائه خدمات آموزشی می پردازد مثال :مدرسه ضمن خدمت دستگاه‌ها
22.سازمان ستاد :Headquarters Organization
پشتیبانی از صف _ادارات آموزش و پرورش، مراکز بهداشتی، وزارت خانه ها
23.مدیریت آموزش عمومی :General Education Management
آموزش دانش آموزان منطق بر آموزش رسمی.
24.مدیریت آموزش کارکنان :Staff training management
توانمند سازی، بهسازی، دانش افزایی کارکنان و کار مندان
25.تحقیقات بنیادی (پایه ای(Basic Research
تحقیقات بنیادی به کشف قوانین و اصول علمی می پردازد و درصدد توسعه مجموعه دانسته های موجود درباره اصول و قوانین علمی است.
26.تفکر: Thinking
کنار هم قرار دادن داده ها ( مثلا میزان استرس در خوابگاه ها، مدیریت دانش در ....به چه میزان است). داده جمع می کنیم برای رسیدن به یک نظریه.
27.مدیریت آموزشی :Education Management
علم مدیریت آموزشی مجموعه ای منسجم از دانش حاصل از کاربرد روش های علمی به منظور توصیف خصوصیات و تبیین عناصر سازمانی و روابط فی ما بین آن ها در ساز مان ها ی آموزشی است.
28.فرض ها و تعمیم ها:Assumptions and generalizations
عبارت از بیانی است که بدیهی دانسته شود یا بعنوان حقیقت پذیرفته شود. مفروضات هم رابطه بین دو یا چند مفهوم را مشخص می کنند. در فرض ها (مثلا مدیریت نوعی رفتار تعمیم یافته که در همه سازمان ها یافت می شود).
29. کنترل(نظارت):Control
یعنی رسیدگی به اینکه آیا کلیه امور و فعالیت ها مطابق با مقررات و دستورات صورت میگیرند یا نه.
30.پیش نگری:Prediction
پیش نگری عبارت از فراگرد استفاده از اطلاعات گذشته و حال برای تخمین شرایط و رویدادهای آینده.
منبع:کتاب مبانی برنامه ریزی آموزشی. مولف :دکتر بهرام محسن پور
((بیتا انکالی بوشهر))
