● چرا نمیتوان قاعل به نفاق بود؟

زیرا با آنکه نفاق در دل افراد است ولی با این حال آنچه در عمق افراد است به نحوی آشکار میشود و زبان منافق نیز سرپوش کاملی بر دلش نیست بلکه از «لحن قول» و «پریشانی فعل» او نفاقش آشکار میشود. پس اگر تغییری در باطن آدمی روی دهد بر ظاهر نمودار خواهد شد و اگر ظاهر به خود تغییر نپذیرد باید تأویل آن را در باطن جست.

● چرا خداوند در تبیین چشم اشکبار مومنی دل معرفت یافته اورا گواه می آورد چنانکه برای چشم جامد کافر نیز دل سنگواره او را؟

زیرا اگر تغییری در باطن آدمی رخ دهد بر ظاهر وی نیز نمودار خواهد شد واگر ظاهر به خود تغییر نپذیرد باید تأویل آن را در باطن جست.

● اینکه کسانی که تقوای استوار در دل یافته اند نزد پیامبر به آهنگی نجیب سخن میگویند اما آنانکه جاهلانه به آهنگی دریده پیامبر را فرا می خوانند عقلی خفته دارند بیانگر کدام مبناست؟

تاثیر باطن بر ظاهر

● اصل تحول باطن چیست؟ اصل تحول باطن بیانگر این است که درتربیت باید به فکر تحول درونی بود. 

با توجه به آیه «وذرو ظاهر الاثم و باطنه» آیا تغییر ظاهر و تحول باطل هرکدام به صورت مجزا راه خود را پیش خواهند برد؟

باتوجه به معنی آیه :گناه آشکار و نهان،هردورا واگذارید.

خیر_این دو بیش از آنکه باهم ناسازگار باشند مکمل هم اند و چون دو دامنه یک کوه اند که ظاهرا از هم فاصله دارند اما در نقطه نهایی به هم میرسند. هم ظاهر و هم باطن هردو باید در کار باشند. پس هر دورا باید از آلودگی شست.

● دو روش تربیتی به منظور دگرگونی باطنی فرد را نام ببرید.

1.اعطای بینش

2.دعوت به ایمان

● درباره روش تربیتی اعطای بین به طور مختصر توضیح دهید.

تلقی فرد از امور و نحوه ارزیابی امور در رفتار و اعمال فرد تاثیرگذار است. از این رو دراین روش تلاش میشود

تلقی فرد از امور تغییر کند که دراین صورت رفتار و اعمال فرد نیز به تبع آن تغییر خواهد کرد.

● چرا خداوند گاه منحرفان را موصوف به آگاهی (علم) می سازد اما همواره بینش (بصیرت) را از آنان منتفی دانسته است؟ (تفاوت بینش و آگاهی)

درتفاوت بینش و آگاهی باید گفت که هردو از یک جنس اند ولی از نظر معنایی کاملا بر هم منطبق نیستند یعنی هر بینشی آگاهی است ولی هر آگاهی بینش نیست. بینش، نوعی آگاهی عمیق و گسترده است و فرد را به واقعیت می رساند در حالیکه آگاهی ممکن است سطحی و گمراه کننده باشد. براین اساس خداوند گاه منحرفان را موصوف به آگاهی میسازد اما همواره بینش را از آنان منتفی دانسته است.

● آیه‌ی «قد جاعکم َبصاع ُر من ربکم فمن ابص َرفلنفسه و من عمی فعلیها...» بیانگر کدام روش تربیتی به منظور دگرگونی باطنی افراد است؟

اعطای بینش

● بینش هایی که در قرآن آمده و میتواند طرز تلقی افراد را تغییر دهد را نام ببرید.

1.بینش درمورد نظام هستی

2.بینش درمورد دنیا

3.بینش در مورد حقیقت انسان

4.بینش در مورد تاریخ انسان

5.بینش در مورد مرگ و پس از مرگ