فصل سوم ادامه اهداف تربیتی:
👇🏻
۸_ تقوا را تعریف کنید؟ مراتب آن را نام ببرید.
پاسخ: تقوا عبارت از آن است که نفس تحت محافظت قرار بگیرد تا به ارتکاب گناه یا خطا دچار نشود.
مراتب این محافظت متفاوت است : در یک مرتبه، فرد به هنگام لغزش ، قدرت محافظت ندارد ، بنابراین به لغزش تن می دهد ، اما پس از آن ، بلافاصله خود را باز می یابد ، استغفار میکند و بر لغزش خود اصرار نمی ورزد .
در رتبه ی بالاتر، محافظت، هشیارانه تر است و فرد به محض وسوسه ی لغزش به آن چیره می شود.
تقوای مرحله ی قبل ، پس از لغزش آشکار می شود ، اما این تقوا به هنگام فکر لغزش.
در رتبه بالاتر ، دامنه محافظت بسیار گسترده تر از آن است که محدود به محافظت پس از لغزش با پیش از لغزش شود، بلکه محافظتی است در حدّ بازبینی و اصلاح دستاورد هایی که فرد آن ها را با پشت سر گذاشتن مراتب پیشین تقوا به دست آورده است.
۹_ در آیه *یا اَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اتَّقواللهَ ولتَنظُر نَفسُ ماقَدَّمت لِغَدِ واَتّقُوا اللهَ اِنَّ اللهَ بِما تَعمَلُونَ خَبیرُ.* منظور از تقوای اول و تقوای دوم چیست؟
پاسخ: در این آیه ، دوباره به تقوا امر شده است ، تقوای نخست به محافظت از گناه و مبادرت به عمل صالح اشاره دارد، اما تقوای دوم تقوایی است در مقام محاسبه و نظر در کیفیت اعمال صالحی که در اثر تقوای نخست بدست آمده است. این مرتبه از محافظت ، ایجاب میکند که فرد با دقت در اعمال مزبور به محاسبه بپردازد و آن ها را از حیث نقایص و عدم اخلاص مورد توجه قرار دهد و به اصلاح و جبران آن ها اقدام کند . از این رو در آخر آیه ، خبیر بودن خداوند و آگاهی باریک بینانه ی او مورد توجه قرار داده شده است.
۱۰_ قرب به معنای ............ است و آشکار است که این نزدیکی، ............ است نه ........... و اوج قرب .......... است.
پاسخ: نزدیکی به خدا، مکانتی، مکانی، رضوان.
۱۱_ کدام ذکر و عمل درنماز، باعث قرب بیشتر به خداوند میشود؟ سخن پیامبراکبرم در رابطه با آن را بیان کنید.
پاسخ: نماز که برترین نوع توجّه و ذکر نسبت به خدا است (ذکر الله الاکبر) ، بیشترین قرب را ایجاد تواند کرد و در خود نماز نیز ، سجده به سبب این که بلندترین قلّه ی تذلّل را به نمایش می گذارد ، بالاترین میزان قرب را فراهم تواند کرد. پیامبر (ص) در این مورد می فرماید :
اَقرَبُ مایکونُ العَبدُ مِن اللهِ اذا کانَ ساجِداً .
هنگامی که بنده درحال سجده است ، بیشتر از همیشه به خدا نزدیک است.
۱۲_ عبادت چیست؟ (از لحاظ ظاهر و حقیقت)
پاسخ: ظاهر عبادت ، به انجام پاره ای از اعمال توسط اندام بدن (مانند رکوع ، سجده ، طواف و...) اشاره دارد. اما حقیقت عبادت ، عبارت از آن است که انسان خود را در برابر ربّ خویش ، در مقام مملوکیّت و مربوبیّت قرار دهد. پش حقیقت عبادت ، عبودیّت است.
۱۳_ دو حد عبوبیت را توضیح دهید؟
پاسخ: دو حدّ عبودیت یکی کبر است و دیگری شرک (که اولی با عبادت جمع نمی شود، اما دومی با آن جمع می شود) و هرکس به این دو حد نزدیک شود ، از عبودیّت بیرون می رود.
۱۴_ هدف خلقت، .............. است و هدف تربیت ، ............. است؟
پاسخ: عبودیّت، ساختن عبد.
۱۵_ بطور خلاصه بگویید رابطه اهداف غایی با یکدیگر چیست؟
پاسخ: اگر با توجه به تصریح آیاتی که عبادت (و عبودیّت) را به عنوان تعلیل خلقت انسان ذکر می کنند ، عبودیّت را در کانون قرار دهیم ، در این صورت می‌توانیم مفاهیم دیگر را به عنوان شوؤنی از آن در نظر بگیریم که به اعتبارهای مختلف به صورت واژه های متعدد در آمده اند. پس می توان گفت که عبودیّت ، هدف غایی تربیت اسلامی است و غرض از آن است که آدمی ، عبد خدا شود. از این رو بالاترین وصفی که در قرآن برای پیامبر اکرم (ص) به کار رفته *عبد* است.
مرضیه شفیع
